Espolio ή διαμερισμός των Ιματίων.

 

Εspolio el Greco

 Έχοντας ξεκινήσει την περιπλάνησή του από τον μακρινό Χάνδακα, το σημερινό Ηράκλειο της Κρήτης, και ύστερα από μακρά παραμονή στην Ιταλία, ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (1541-1614) εγκαθίσταται στην Ισπανία το 1577. 

El Greco El Espolio “Ο διαμερισμός των ιματίων” είναι πιθανότατα το πρώτο έργο που καταγράφεται επίσημα μετά την άφιξη του Θεοτοκόπουλου στην πόλη του Τολέδο.

O Διαμερισμός των ιματίων του Χριστού υπήρξε το δεύτερο σημαντικό έργο που φιλοτέχνησε στο Τολέδο, για το οποίο οι εκπρόσωποι του καθεδρικού ναού εξέφρασαν αντιρρήσεις ως προς το περιεχόμενο του, που οδήγησαν σε περαιτέρω οικονομική διαφωνία με τον Γκρέκο, σχετικά με την αμοιβή του. 

Πρόκειται για εικόνα τύπου retable (retable ονομάζονται οι θρησκευτικολειτουργικές κατασκευές, οι οποίες περιλαμβάνουν έναν ή περισσότερους πίνακες και κοσμούν τον χώρο πίσω από την Αγία τράπεζα των καθολικών εκκλησιών) . Δημιουργήθηκε για το σκευοφυλάκιο του Καθεδρικού Ναού του Τολέδο, όπου και βρίσκεται μέχρι σήμερα. Η μορφή του Χριστού ντυμένη με πορφυρό χιτώνα κυριαρχεί στο κέντρο της σύνθεσης. Το καθαρό κόκκινο χρώμα σύμβολο του πάθους και του μαρτυρίου, του αίματος και της βιαιότητας ενισχύει την αγωνία του δράματος. Κάτω και αριστερά η Παναγία και ο Ιωάννης κατευθύνουν το βλέμμα του θεατή δεξιά. Εκεί ένας δήμιος προετοιμάζει ένα τεράστιο ξύλο. Όλα έχουν κριθεί και προαναγγέλλουν τη θυσία του Χριστού στον Σταυρό. Πίσω οι παρευρισκόμενοι συνωστίζονται. Όχλος, ένστολοι και απλοί πολίτες με σύγχρονες ενδυμασίες και πανοπλίες σηκώνουν δόρατα και λόγχες, χειρονομούν, υβρίζουν και χλευάζουν το Χριστό, ενώ τα πρόσωπά τους εσκεμμένα αποδίδονται με σκούρους, ζοφερούς τόνους.  Η ένταση της σκηνής κορυφώνεται στις κινήσεις της μορφής δεξιά του Χριστού. Με το ένα χέρι σφίγγει το σχοινί διασφαλίζοντας τα δεσμά του Χριστού και με το άλλο ετοιμάζεται να σχίσει τον κατακόκκινο  χιτώνα.